ΝΕΑ ΟΡΛΕΑΝΗ

ΣΤΑΘΜΟΙ KAI ΤΟΠΟΙ ΤΗΣ ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑΣ

Από τον ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΒΙΣΤΩΝΙΤΗ - |ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΒΗΜΑ Κυριακή 29 Φεβρουαρίου 2004

Το ποταμόπλοιο Νατσέζ, γεμάτο τουρίστες, λύνει τα σχοινιά και αποπλέει για την καθιερωμένη του βόλτα στον Μισισιπή. Είναι Φεβρουάριος του 1984, η Νέα Ορλεάνη γιορτάζει το καρναβάλι της, το Mardi Gras.
Κοιτάζοντας από την προκυμαία το ετερόκλητο πλήθος, την ώρα που δίπλα μου η Society Jazz Band έπαιζε ένα κομμάτι του Σκοτ Τζόπλιν, σκεφτόμουν ότι είχε άδικο ο Γουίλιαμ Γκας όταν έγραφε ότι η ζωή δεν είναι αντικείμενο της μυθοπλασίας. Λίγο νωρίτερα είχα φωτογραφηθεί με τον βασιλιά του καρναβαλιού, έναν τύπο που φορούσε γυαλιά-καθρέφτες, λιγότερο μυθικό από εκείνον που περιγράφει ο Γουόκερ Πέρσι στο Moviegoer, ενώ μπροστά μας χόρευε μια παρέα με ψάθινα καπέλα, που είχε κατεβεί από το Σεντ Λιούις.

Στους δρόμους αυτής της πόλης, υβριδικού εμφυτεύματος του Παλιού Κόσμου στον Νέο, περπάτησαν κάποιοι από τους πιο αγαπημένους μου συγγραφείς: ο Τρούμαν Καπότε, ο Γουίλιαμ Φόκνερ, ο Τενεσί Γουίλιαμς, ο Γουόκερ Πέρσι, η Λίλιαν Χέλμαν. Και τούτη η φωλιά των δουλεμπόρων, των ξέμπαρκων, των τυχοδιωκτών και των μαφιόζων σημάδεψε το έργο τους δημιουργώντας μια δεύτερη ζωή μέσα στη χάρτινη Βαβέλ των βιβλίων.
Για χρόνια η Νέα Ορλεάνη ήταν η πόλη του Ζαν Λάφιτ και των πειρατών, προτού γίνει η Νέα Ιερουσαλήμ του Μαρκ Τουέιν στον Χακ Φιν και στον Τομ Σόγερ, του Φόκνερ όταν ήρθε εδώ ως αποτυχημένος ποιητής στη δεκαετία του '20, για να βρει, με την προτροπή του Σέργουντ Αντερσον, την αληθινή του φωνή και να γράψει την Πληρωμή του στρατιώτη μαζί με κάποια από τα ωραιότερα διηγήματά του, της Λίλιαν Χέλμαν όταν παρατούσε κατά διαστήματα τον Ντάσιελ Χάμετ γιατί δεν άντεχε να τον βλέπει συνεχώς μεθυσμένο, του Τρούμαν Καπότε με πρόσωπο φαύνου και ευφυΐα ρωμαίου πατρικίου, του Τενεσί Γουίλιαμς του μεγάλου πάθους.
Ηταν όλοι εδώ. Ο Φόκνερ στο 624 της Αυλής των Πειρατών, ο Τενεσί στην οδό Πόθου, που τώρα είχε κατακλυσθεί από τα πλήθη των καρναβαλιστών, ο Καπότε στο Φρεντς Κουόρτερ, τη μια στιγμή με τη μορφή του εκστατικού εφήβου που έγραψε το Αλλες φωνές άλλοι τόποι και την αμέσως επόμενη σοβαρός και απόμακρος, να κρατάει σημειώσεις για το Εν ψυχρώ.
Τα πλήθη είχαν κυριεύσει την πλατεία Τζάκσον. Φαντάστηκα τον Φόκνερ να τη διασχίζει με τον Σέργουντ Αντερσον και να είναι όπως την περιγράφει: έρημη, μια ήσυχη πράσινη λίμνη με μιμόζες, ροδιές και ιβίσκους. Ισως από εκείνη την εποχή να ξέμεινε ο μικρός μαύρος με την τραγιάσκα που πουλούσε σήμερα την τοπική εφημερίδα «Η φωνή της πόλης». Αυτή τη φωνή που θα την αποτύπωνε στα τραγούδια του ο μαύρος Παλεστρίνα, ονόματι Σκοτ Τζόπλιν, που θα την κλείδωνε στην τρομπέτα του για να τη μεταφέρει στον Βορρά ο Λιούις Αρμστρονγκ, που θα τη μετέτρεπε σε έναν σκοτεινό κλειδάριθμο ο Ντιουκ Ελινγκτον κάθε φορά που κατέβαινε εδώ να λάβει μέρος στο μεγάλο ετήσιο φεστιβάλ τζαζ.
Στη μεγάλη παρέλαση των αρμάτων του καρναβαλιού, το βουντού των μεταμφιέσεων δεν είχε αρχή και τέλος: από τον Οσκαρ Γουάιλντ ως τη Μαρία Αντουανέτα με ξέπλεκα μαλλιά και μια ομάδα Ιακωβίνων να τη σέρνει στην γκιλοτίνα, καθώς το απίστευτο πλήθος ωρυόταν με άγριο ενθουσιασμό, λες και βρισκόμασταν στο 1789 στην πλατεία της Γκρεβ.
Κοιτάζω τον Μισισιπή, το μακρύτερο ποτάμι της Γης, που ο Φόκνερ τον αποκαλεί Γέρο. Αυτόν ονειρεύτηκε να διαπλέει, όχι ως ταξιδιώτης αλλά ως καπετάνιος, ο Μαρκ Τουέιν τον 19ο αιώνα, παίζοντας πόκερ τις νύχτες με βαμβακεμπόρους, γόνους δουλεμπόρων, πιστολάδες, πόρνες και αφεντικά της φυτείας. Και έπειτα να περνάει στον επόμενο αιώνα για να συναντήσει τη θρυλική Εμα Μπάρετ ή Σουίτ Εμα ή Καλλιόπη των ποταμόπλοιων και την μπάντα της στο κατάστρωμα του Νατσέζ να παίζουν τον «εθνικό ύμνο» της ντίξι τζαζ, το When the Saints go marchin' in.ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΒΙΣΤΩΝΙΤΗΣ

ΚΑΠΤΕΝ ΤΖΕΙΜΣ ΚΟΥΚ... Ο.. "απεσταλμένος" ...πειρατής

Το επίσημο ποτραίτο του Κουκ ζωγραφισμένο από τον Ναθάνιελ Ντανς

Το άγαλμα του Κάπτεν Κουκ στο Λονδίνο

Τα ταξίδια του πλοιάρχου Κουκ. Το πρώτο ταξίδι υποδεικνύεται με κόκκινη, το δεύτερο ταξίδι με πράσινη και το τρίτο ταξίδι με γαλάζια γραμμή. Η πορεία του πληρώματος του Κουκ μετά τον θάνατό του υποδεικνύεται με διακεκομμένη γαλάζια γραμμή.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΠΤΕΝ ΚΟΥΚ
βιογραφικό 1ον
Κουκ Τζέιμς

Γιος σκώτου αγρότη ο Τζέιμς Κουκ μεγάλωσε σε μια φάρμα στο Γκρέιτ Έιτον (Great Ayton), όπου παρακολούθησε το σχολείο του χωριού. Στα 17 του ήταν μαθητευόμενος σε έναν καταστηματάρχη στο Στέιθες (Staithes). Η μαθητεία αυτή δεν κράτησε πολύ. Με τη συγκατάθεση όλων ο Κουκ ανέλαβε διαφορετική μαθητεία στη ναυτιλιακή εταιρία του Τζον Γουόκερ ενός Κουακέρου καρβουνά από το Γουΐτμπι (Whitby). Στα δύσκολα νερά της αγγλικής ακτοπλοΐας έμαθε το επάγγελμα του πλοηγού και μαθηματικά, υπηρετώντας σχεδόν εννέα χρόνια στο βαλτικό εμπόριο. Στις 17 Ιουνίου 1755 ο Κουκ απέρριψε την προσφορά διοίκησης ενός από τα σκάφη του Γουόκερ για να καταταγεί στο Βασιλικό Ναυτικό ως κελευστής. Εθελοντές του διαμετρήματος του Κουκ ήταν σπάνιοι και μέσα σε εβδομάδες ήταν βοηθός οπλονόμου στο «Eagle». Τον Ιούνιο του 1757 πέρασε τις εξετάσεις του και πιστοποιήθηκε για το πλέον υπεύθυνο από τα ναυτικά πόστα, την πλοήγηση και τον χειρισμό ενός βασιλικού σκάφους.
Με το «Eagle», σκάφος που έφερε 60 κανόνια ο έφυγε για τη βόρεια αμερικανική ακτή, στο Κεμπέκ και τις εκβολές του ποταμού Αγίου Λαυρεντίου στα ταραγμένα χρόνια του πολέμου. Γρήγορα ανέβηκε στις τάξεις του Ναυτικού, έως ότου έφθασε να διοικεί το δικό του σκάφος επιθεώρησης και χαρτογράφησης. Αυτό ήταν ασυνήθιστο για κάποιον που είχε καταταγεί, αλλά η εμπειρία του στα δύσκολα χρόνια του εμπορικού ναυτικού τον βοήθησε ιδιαίτερα. Ο Κουκ ανταμείφθηκε ιδιαίτερα για τη χαρτογραφική του δουλειά, που συνέχισε να χρησιμοποιείται έως τον 20ο αιώνα. Στην πραγματικότητα οι χαρτογραφήσεις και οι επιστημονικές παρατηρήσεις του, όπως επίσης οι συστάσεις του πρώην κυβερνήτη του Σερ Χιού Πάλιζερ (Sir Hugh Palliser), τον οδήγησαν στη νέα του θέση ως κυβερνήτη του «Endeavour».
Το 1768, το βρετανικό Ναυαρχείο όρισε ως αποστολή στον Κουκ, υποπλοίαρχο τότε στον βαθμό, να ηγηθεί επιστημονικής αποστολής στη νήσο Ταϊτή του νότιου Ειρηνικού, για να εγκαθιδρύσει αστρονομικό παρατηρητήριο. Η αποστολή τους ήταν να παρατηρήσουν μια σπάνια διάβαση της Αφροδίτης μπροστά από το δίσκο του Ηλίου[4]. Το Ναυαρχείο επέλεξε τον Κουκ, εξαιτίας των αποδεδειγμένων ικανοτήτων του ως πλοηγού αλλά και για το ενδιαφέρον του στην αστρονομία. Ξεκίνησε το ταξίδι του στις 12 Αυγούστου 1768 με το πλοίο «Endeavour» και έφτασε στην Ταϊτή στις 13 Απριλίου 1769. Στις 3 Ιουνίου 1769, ο Κουκ είχε μετρήσει επιτυχώς τον χρόνο διέλευσης της Αφροδίτης. Με αυτόν τον τρόπο βοήθησε τους επιστήμονες να βελτιώσουν την αντίληψή τους για το μέγεθος του ηλιακού συστήματος.
Οι μυστικές εντολές ωστόσο του Κουκ περιελάμβαναν την ανακάλυψη των άγνωστων περιοχών του νότιου ημισφαιρίου, των αποκαλούμενων Terres Australes Incognita, για τις οποίες οι αρχαίοι γεωγράφοι πίστευαν πως κρατούν τον κόσμο σε ισορροπία δρώντας ως αντίβαρο της ξηράς του βόρειου ημισφαιρίου. Οποιαδήποτε τέτοια ανακάλυψη θα ήταν οικονομικά και εμπορικά σημαντική για μια αποικιοκρατική δύναμη όπως η Μεγάλη Βρετανία του 18ου αιώνα. Ανώφελα αναζήτησε σε αυτό το ταξίδι τις άγνωστες επικράτειες ο Κουκ και πείστηκε πως τέτοια μεγάλη άγνωστη ήπειρος δεν υπήρχε. Τον Οκτώβριο του 1769 έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που αποβιβάστηκε στη Νέα Ζηλανδία. Τα νησιά είχε ήδη παρατηρήσει το 1642 ο oλλανδός πλοίαρχος Άμπελ Τάσμαν, δίνοντας παράλληλα το όνομα της ολλανδικής επαρχίας Ζέελαντ (Zeelandt). Το 1770, ο Κουκ διεξήγαγε λεπτομερή επιθεώρηση της ανατολικής ακτής της Νέας Ολλανδίας και της Αυστραλίας, εκείνο δηλαδή το τμήμα της ηπείρου που οι Ολλανδοί δεν είχαν χαρτογραφήσει και στις 22 Αυγούστου 1770 διεκδίκησε τα εδάφη για λογαριασμό της Μεγάλης Βρετανίας. Το όνομα Αυστραλία χρησιμοποιήθηκε πολύ αργότερα, στις αρχές του 19ου αιώνα.
Στο δεύτερο ταξίδι του ο Τζέιμς Κουκ έπλευσε μακρύτερα από οποιονδήποτε άλλο Ευρωπαίο. Έκανε τον περίπλου της Ανταρκτικής με το διάσημο πλοίο του «Resolution», αλλά ο πάγος που περιέβαλλε την ήπειρο τον εμπόδισε να δει την ξηρά και επιστρέφοντας ανέφερε ότι δεν υπήρχε καμία ήπειρος σε αυτό το γεωγραφικό πλάτος. Έκτοτε η ύπαρξη της Ανταρκτικής έμεινε αναπόδεικτη έως το 1840. Επιστρέφοντας στην Αγγλία το 1775, ο Κουκ προήχθη σε πλοίαρχο και εκλέχθηκε Εταίρος της Βασιλικής Εταιρίας.
Τον Ιούλιο του 1776 ο Κουκ ξεκίνησε για το τρίτο ταξίδι του, πάλι με το «Resolution». Η αποστολή του ήταν η αναζήτηση του Βορειοδυτικού Περάσματος, της πιθανής βόρειας θαλάσσιας οδού μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Το 1778, ο Κουκ έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που προσέγγισε τα νησιά της Χαβάης. Λίγο αργότερα κατά την ίδια χρονιά έπλευσε προς τη βορειοδυτική ακτή της Βόρειας Αμερικής, και έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που πάτησε το πόδι του στο νησί Βανκούβερ στη Βρετανική Κολούμπια. Συνέχισε την παράκτια ναυσιπλοΐα του και μέσω του Βερίγγειου εισήλθε στον Αρκτικό ωκεανό. Το συμπαγές τείχος πάγου εμπόδισε την αποστολή και έτσι ο Κουκ επέστρεψε στα νησιά της Χαβάης.
Όντας στα νησιά της Χαβάης στις 14 Φεβρουαρίου 1779 ο Τζέιμς Κουκ, προσπάθησε να διερευνήσει την αρπαγή μιας βάρκας στον κόλπο Κιλακέκουα από κάποιον ιθαγενή. Η συνήθης τακτική ήταν να κρατιέται κάποιος όμηρος έως ότου επιστραφούν τα κλεμμένα αντικείμενα.[5] Ο Κουκ προσπάθησε να πάρει ως όμηρο τον βασιλέα της Χαβάης Kalaniopu'u. Οι ιθαγενείς τον εμπόδισαν και τον ανάγκασαν να υποχωρήσει ως την ακτή. Στρέφοντας την πλάτη του για να σπρώξει τις λέμβους στο νερό χτυπήθηκε στο κεφάλι και κατόπιν μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από κάποιον ιθαγενή.[6].
Αργότερα οι ιθαγενείς και κατόπιν έκκλησης του πληρώματος παρέδωσαν το σώμα του κυβερνήτη για να ταφεί στη θάλασσα σύμφωνα με την επίσημη βρετανική ναυτική παράδοση.[7] Την ολοκλήρωση της αποστολής ανέλαβε ο Τσαρλς Κλερκ, καπετάνιος του Discovery, και έκανε την τελική προσπάθεια για να περάσει τον Βερίγγειο. Μετά τον θάνατο και του Κλερκ, το Resolution και το Discovery επέστρεψαν στην Αγγλία τον Οκτώβριο του 1780 υπό τον Τζον Γκορ, βετεράνο από το πρώτο ταξίδι του Κουκ και τον πλοίαρχο Τζέιμς Κινγκ. Η αφήγηση του Κουκ για το τρίτο και τελευταίο του ταξίδι ολοκληρώθηκε κατά την επιστροφή από τον Κινγκ.
βιογραφικό 2ον
Κουκ Τζέιμς
Ο σκοτσέζος θαλασσοπόρος κι εξερευνητής Κάπτεν Τζέιμς Κουκ γεννήθηκε στις 27 Οκτωβρίου του 1728 στο Γιόρκσαϊρ. Σε ηλικία μόλις 16 ετών ανέλαβε τη διεύθυνση ενός καταστήματος. Μια μέρα, ένας από τους πελάτες πλήρωσε για τα αγαθά που είχε αγοράσει με ένα παράξενο νόμισμα που επάνω του αναγράφονταν τα γράμματα SSC (South Sea Company - Εταιρεία Νότιας Θάλασσας). Οι εικόνες που έρχονταν στο μυαλό του για ανεξερεύνητα μέρη τού έγιναν έμμονες ιδέες κι έτσι παραιτήθηκε από το κατάστημα που εργαζόταν και αποφάσισε να σαλπάρει.Αρχικώς εκπαιδεύτηκε ως ναύτης στα ιστιοφόρα που ανεβοκατέβαιναν τον Τάμεση. Στα είκοσί του χρόνια κατατάχθηκε ως εθελοντής στο Βασιλικό Ναυτικό, κατά τον Επταετή Πόλεμο με τη Γαλλία υπηρέτησε ως μέλος πληρώματος και το 1768 έγινε κυβερνήτης του πλοίου «Endeavour». Τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς, η Αφροδίτη επρόκειτο να περάσει πίσω από τον Ήλιο, ένα φαινόμενο που μπορούσε να αξιοποιηθεί για τον ακριβή υπολογισμό της απόστασης που χωρίζει τη Γη από τον Ήλιο. Για το λόγο αυτό αποφασίστηκε η αποστολή επιστημόνων με το πλοίο του στον Ειρηνικό Ωκεανό. Επτά μήνες αργότερα, ο Κουκ έφτασε στην Ταϊτή κι αφού παρατήρησε την έκλειψη της Αφροδίτης και χαρτογράφησε το νησί, συνέχισε το ταξίδι του προς το νότο, χωρίς όμως να ανακαλύψει νέα μέρη. Ωστόσο, αντί να επιστρέψει πίσω, κατευθύνθηκε βόρεια, προς τη σημερινή Νέα Ζηλανδία, που είχε «ανακαλυφθεί» νωρίτερα από τον δανό Άμπελ Τάσμαν. Τότε διαπίστωσε ότι πρόκειται για ένα νέο νησί και όχι για τμήμα της Αυστραλίας, όπως πιστευόταν. Στην πατρίδα του επέστρεψε τον Ιούλιο του 1771 κι αφού προηγουμένως χαρτογράφησε τις ακτές, τόσο της Νέας Ζηλανδίας, όσο και της Αυστραλίας. Το επόμενο καλοκαίρι ο Κάπτεν Κουκ σαλπάρισε και πάλι, με το νέο του πλοίο, το «Resolution», αυτή τη φορά για να εξερευνήσει τον Ατλαντικό. Διέσχισε τον Ανταρκτικό Κύκλο και κατάφερε να φτάσει πιο νότια απ' όσο είχε πάει ποτέ κανείς. Όταν επέστρεψαν στη Μ. Βρετανία, τον Ιούλιο του 1775, είχε αποδείξει την αξία τον

αντισκορβουτικών μέτρων, σώζοντας τις ζωές των μελλοντικών ναυτικών. Σκοπός του τρίτου και τελευταίου ταξιδιού του ήταν να βρει ένα πιο σύντομο πέρασμα από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό Ωκεανό. Στην προσπάθειά του αυτή, τον Ιανουάριο του 1778 ανακάλυψε τα νησιά της Χαβάης. Η κλοπή μιας βάρκας από το «Resolution» προκάλεσε έντονη διαμάχη με τους ντόπιους. Στις 14 Φεβρουαρίου του 1779 ο Κουκ και μέλη πληρώματός του επιτέθηκαν σε μία φυλή ιθαγενών που τη θεωρούσαν υπεύθυνη για την κλοπή, γεγονός που απέβη μοιραίο... Ο Κουκ ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου!